Bozulan elektronik eşyalarınızı geri dönüştürmeyin.
Hepimiz kullandıklarımızı geri dönüştürerek doğaya ve ekonomiye katkı sağlayabileceğimizi biliyoruz. Ne yazık ki konu elektronik cihazlara geldiğinde bu en son ve aslında pek de olmayan bir seçenek.
Geçtiğimiz yıl, dünya üzerinde 1,75 milyar cep telefonu satıldı. 2013'ün sonuna geldiğimizde yepyeni 240 milyon tablet ve 270 milyon PC çoktan üretilmiş ve dünyaya yayılmış olacak.
Masanızdaki laptop, cebinizdeki telefon ve elinizden düşmeyen tablet kobalt, kadmiyum, nikel, kurşun, bakır ve altın içeriyor. Örnek vermek gerekirse, tek bir cep telefonu 500 ile 1000 farklı bileşenden-ülkeden ülkeye, çevre standartlarına, maden kaynaklarına ve insan haklarına göre değişiklik gösteriyor-oluşuyor.
Talep ile cihaz üretimi artmaktadır. Buna bağlı olarak yer altı zenginliklerine olan talep de artmaktadır. Son on yıl içinde demir madenlerindeki üretim %180, kobalt'ta %165, lityum'da %125 arttı. Her yıl, iyi cevherler bulmak için onca zarar verilirken üretmek için kaynaklar azaltılıyor ve her geçen gün maden bulmak için daha derine bakmak gerekiyor. Sadece 3 gram altın çıkarmak için yaklaşık 80 ton atığa sebep oluyor.
Üreticiler ne derse desin, doğa dostu, yeşil elektronik diye bir şey yok.
Büyük yatırımcılar da yapsa, günümüz elektronik aletlerinin kullanıp atılmak gibi kötü bir şöhreti vardır. Cep telefonlarının ortalama ömrü 18 aydır. Laptop ve tabletlerde ise içlerinde bulunan pil ömrü tam güç dolarak çalışma kapasitesini geçen bir iki yılda kaybetmekte. Daha hızlı, yeni ve pürüssüz cihazların karşı konulamaz cazibesi doğumdan mezara kadar sürüyor.
Daha kötüsü, pek çok elektronik bileşeni-nadir maden bileşenleri içerenler-ne yazık ki geri dönüşümle kazanılamıyor. Geri dönüştürülen laptop parçalarından yeni bir laptop üretilemiyor. İçerdiği kaynaklar işlem gördüğünde kaybedilmiş oluyor.
Yine de geri dönüşüm bazı şeyleri geri döndürüyor fakat, önceki halinden daha az saf halde geri alınabiliyor. Ve yine de geri dönüşüm, eski cep telefonunu öylece çöpe atmaktan daha iyidir. Fakat, konu çevre olduğunda, kötünün iyisini değil, iyi olanı yapmalıyız.
Yani, bozulan, eskiyen cep telefonunuzu, bilgisayarınızı atmayın. Tamir edin, ettirin. Kullanmaya devam edin ya da ihtiyacı olan birine verin. Bunu yaparak gelecekte kaynakların korunmasını ve gerekli miktarda kullanılmasını sağlayın.
Tüketimi azaltın, kullandıklarınızı değerlendirin, tamir edin. Sonra geri dönüştürün.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder